Từ bức thư của tổng thống Mỹ, nhớ chuyện ông già Nô-en

Gần đây cộng đồng mạng nhốn nháo chuyện tổng thống Obama đích thân trả lời thư của một bé gái 10 tuổi về việc có hai người cha đồng tính. Nghe đâu bà con bấm like hàng triệu lần trên facebook cho bức thư ấy. Ừ, thì khen bác ấy cũng như nói 1+1=2. Có ai đó còn muốn bác tổng thống viết thư tay trả lời nữa. Mình thì cho rằng, dẫu thư trả lời đó là bác ấy viết hay bộ máy của bác viết thì cũng không làm giảm đi giá trị giáo dục của sự việc. Bác ấy tự trả lời ư? Quá tốt. Thư kí bác ấy trả lời ư? Không hề gì. Vì trong bộ máy của bác ấy có những con người viết được những dòng chữ đầy nhân hậu như vậy cho một vấn đề đầy gai góc thì bác ấy cũng tài lắm rồi.

Nhân việc này, mình nhớ lại câu chuyện chủ bút tạp chí Sun. Câu chuyện được Nguyễn Tường Bách thuật lại với tựa "Thiên thần đã mất" trong tùy bút Mộng đời bất tuyệt. Chuyện như sau:

Năm 1897, Virginia O'Hanlon, tám tuổi, sống ở New York bắt đầu nghi ngờ về sự hiện hữu thực sự của ông già Noel. Em đứng chông chênh giữa niềm tin vào nhiệm màu phép lạ với nghiệt ngã thực sự của cuộc đời, và em viết một bức tâm thư gửi cho tạp chí Sun với niềm tin tuyệt đối chỉ tờ báo ấy là đủ khả năng kết luận ông già Noel có thật hay không. Em viết:

"Em mới lên tám. Bạn em có người nói rằng, ông già Noel không có thực đâu. Ba em nói là tờ báo Sun viết gì cũng đúng cả. Cho nên em xin hỏi, ông già Noel có thực không?".

Câu hỏi của em Virginia quan trọng đến mức mà chủ bút tờ báo là Francis P. Church phải thân hành trả lời. Ông viết:

"Em Virginia, bạn em nói không đúng. Các bạn đó chỉ tin những gì mà mình tự thấy. Các bạn đó cho là cái gì đầu óc nhỏ bé của họ không hiểu thì cũng không thể có. Đầu óc con người nhỏ bé lắm, dù là của trẻ con hay người lớn. Trong vũ trụ, con người nhỏ bé như một con côn trùng tí hon. Đầu óc của một con kiến không thể hiểu hết toàn bộ thực tại. Vâng, em Virginia, ông già Noel có thực...".

"...Ông già Noel có thực cũng như tình yêu, lòng rộng lượng và sự thủy chung có thực. Nhờ tất cả thứ ấy có thực mà cuộc đời chúng ta mới sáng và đẹp. Nếu không có ông già Noel thì thế giới của chúng ta tối tăm biết bao. Khi đó thì cũng không có em Virginia, không có niềm tin, không có thi ca, không còn có gì làm cho cuộc đời này có thể kham chịu được nữa...". Thế nhưng, ông viết tiếp "...không ai có thể thấy tận mắt ông già Noel. Điều đó chưa chứng minh được gì cả. Mọi thứ trọng đại nhất thường thì phần lớn chúng ta không thấy tận mắt được...Bất cứ khi em thấy cái gì thì em cũng không thấy hết cái toàn thể đâu. Tại sao? Vì có một tấm màn ngăn che một thế giới đích thực mà không có sức mạnh nào trên thế gian này xé rách nó được. Chỉ có tình yêu và thi ca mới vén được nó lên mà thôi. Thì lúc đó ta mới thấy vẻ đẹp và sự lộng lẫy nằm sau bức màn đó...". (những chữ in nghiêng là chép trong bài của Nguyễn Tường Bách, các bác xem toàn văn quyển sách rất hay này tại đây).

Bác Nguyễn Tường Bách đã phải kinh ngạc thốt lên "Kỳ diệu thay, vì một câu hỏi non nớt của trẻ con mà sinh ra những dòng chữ vô cùng nhân hậu và sâu sắc" và cảm kích gọi ông chủ tờ tạp chí Sun là ông già Nô-en cầm bút.

Hơn 100 năm sau kể từ bài trả lời nổi tiếng đó, hôm nay, người quyền lực nhất nước Mỹ lại làm một điều tương tự cũng với một đối tượng tương tự. Rõ ràng, ở đây, người ta nuôi dưỡng trẻ thơ bằng tình yêu, lòng rộng lượng và sự thủy chung. Vì vậy, nước Mỹ luôn sản sinh những con người kì diệu làm những điều kì diệu. Bởi những điều kì diệu chỉ được làm bởi tình yêu.

Gần đây ở VN bỗng xuất hiện nhiều vụ án hình sự nghiêm trọng, tình tiết vụ sau càng kinh khủng hơn vụ trước, có phải một thế hệ với những bức tâm thư không bao giờ có lời đáp lớn lên trong ngờ vực, trong đố kị, trong cố chấp, trong sân hận đã bắt đầu cuộc sống của nó?