Thứ Năm, 19 tháng 12, 2013

BẠO HÀNH


Trưa, cà phê với một người bạn. Thấy quán có trang trí chậu cá kiểng, bạn hỏi nhà mày có nuôi cá không? Rồi trả lời luôn, tao là tao căm thù cá chậu chim lồng. Hắn thao thao, mày nghĩ coi con cá nó ở ngoài sông rộng bao lớn, con chim bay trên trời sải cánh tự do thế nào. Thế mà mình nuôi nó trong cái chậu cái lồng bé tí. Chim nó hót nó nhảy cho mày nghe sướng tai không phải là là nó vui sướng gì đâu. Nó không tung cánh được nên bức bối nhảy loạn rồi kêu khóc thảm thiết đó.
Mình nghe hắn nói đực mặt ra thấy quá đúng. Quả thật nuôi nhốt động vật trong một không gian không tương thích với hoạt động của nó là một kiểu cầm tù tàn tệ thậm chí là cách bạo hành rất nhẫn tâm. Loài người bị cầm từ còn có hy vọng ngày tự do cũng như có cơ hội hít thở cái khoáng đạt của đất trời bằng những buổi lao động dã ngoại. Thế nhưng, loài chim cá đang tự do bay lặn kia không phạm bất cứ tội gì, nhưng vì cái sự thỏa mãn điểm tô thêm cho các món giải trí mà bỗng dưng chịu án chung thân không có bất cứ hứa hẹn nào ngày thoát khỏi kiếp nạn.
Chợt nhớ gần đây có dịp đưa con đi chơi ở khu du lịch Suối Tiên. Hôm ấy có màn biểu diễn cá heo rất đặc sắc. Mình và bé con cũng hả hê hoan hô. Cho đến khi một hôm có anh bạn share trên face, rằng loài cá này sinh sống ở đại dương, độ sâu hàng trăm mét, tầm bơi lên đến hàng ngàn ki lô mét. Do đó, việc nuôi nhốt huấn luyện nó đặc biệt trong một không gian chật chội như cái hồ ở Suối Tiên  là một kiểu bạo hành loài này dã man.Chưa dừng ở đó, vườn thú của khu du lịch này còn bất nhẫn hơn nữa. Đó là trại nuôi gấu lấy mật đúng nghĩa chứ không hề là một vườn thú để mọi người tham quan. Những kẻ kinh doanh tàn ác đã xây những cái chuồng sắt vừa gần khít thân hình con gấu để từ đó chúng chỉ còn nằm thừ trong chuồng cho đến cuối đời và chờ những mũi tiêm xuyên thân lấy mật định kì đầy đau đớn.
Không biết việc nuôi nhốt thú kiểu bạo hành như thế có ảnh hưởng gì đến thân tâm hay sự nghiệp gì của kẻ nuôi hay không, nhưng mình có biết một quan chức cũng thuộc hàng tứ phẩm có thú vui tao nhã là chơi đại bàng và một số thú gồm kỳ đà, khỉ, cá, chim các loại khác có một sự nghiệp gần cuối đời không hề như mong đợi.
Sở thích của bác này xem ra cũng rất nhân văn, so với một số sở thích khác là gái gú rượu chè bét nhè đàn đúm. Chú đại bàng chiều lòng sở thích quan này được nhốt trong chuồng mà đường kính chuồng có lẽ không lớn hơn sải cánh của nó. Chân bị xiềng và cánh không biết có bị cắt không mà mình chỉ thấy nó lâu lâu vỗ xoèn xoẹt. Những cú đập cánh đầy tuyệt vọng và hèn kém chẳng khác chi gà.
Trông cảnh ấy mình liên tưởng ngay đến cú sải cánh đầy uy dũng của loài đại bàng lúc tự do. Nó cũng giống như những bước đi uể oải đầy căm phẫn của những loài hổ báo bị nhốt trong vườn thú. Thật đúng là "Anh hùng khi đã sa cơ cũng hèn".
Gần đầy có phóng sự về các bảo mẫu bạo nhành trẻ con trông rất phản cảm. Trong vô số ý kiến ném đá thì mình thấy có một ý kiến rất giống ý mình. Đó là các bảo mẫu đánh đập trông dã man đấy nhưng không hề gây chấn thương nào cho trẻ. Nhưng rõ ràng chấn thương tinh thần đối với chúng không hề nhỏ chút nào. Điều này giống hết như việc nuôi nhốt động vật làm cảnh thỏa mãn sự giải trí của con người. Này thì ta cũng chăm chút miếng ăn, chăm lo bệnh tật tỉa tót lông cánh cho đám thú cưng này. Thế nhưng mình cảm giác với đám mãnh thú rừng xanh như đại bàng như gấu này điều đó có khác mấy chuyện danh tướng chịu cảnh kẻ thù làm nhục. Chả trách món quà cuối cùng mà Phạm Lãi tặng cho Ngô vương Phù Sai lúc Cô Tô thành thất thủ là một lưỡi gươm. Lưỡi gươm đoạn tuyệt với một tương lai tù hãm của bậc anh hùng. Thế Lữ có lẽ đã cảm thông sâu sắc với nỗi buồn này của mãnh thú:
Khinh lũ người kia ngạo mạn ngẩn ngơ
Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm
Chỉ thương cho loài mãnh thú không có ai tặng gươm. 
Lan man trong câu chuyện bạo hành, từ trẻ con đến thú vật này mà thầm mong loài người nhanh tiến đến một nấc văn hóa nào đó để không vì vài sở thích cá nhân mà vô cớ tước đoạt thô bạo vĩnh viễn tự do loài khác cũng như sỉ nhục thiên nhiên bằng cách giam cầm mãnh thú.





Thứ Sáu, 13 tháng 12, 2013

Nước mắt Huyền Trân


Anh hùng nan quá mỹ nhân quan.

Những câu chuyên về người đẹp và anh hùng luôn đẫm đầy nước mắt. Đã có những cuộc chia ly trở thành huyền sử, như Hạng Võ- Ngu Cơ, Tây Thi - Phạm Lãi. Ở Việt Nam, cuộc hôn nhân làm sụp đổ vương quốc Chiêm Thành Huyền Trân - Chết Mân cũng thấp thoáng bóng dáng anh hùng.
Theo chính sử, dường như Huyền Trân chưa có người yêu trước khi lên đường lấy chồng xa xứ. Tuy nhiên, có một chi tiết thú vị là khi Huyền Trân đang trên dàn hỏa để chết theo chồng theo tập tục Chiêm Thành, đại tướng Trần Khắc Chung đã lừa được người Chiêm lập dàn hỏa giữa biển, và ông giải cứu thành công người đẹp. Cuộc chu du trên biển suốt một năm trên đường trở về Thăng Long đã gây nhiều dị nghị cho giới đại thần phong kiến đương thời. Bởi lượt đi, Trần Khắc Chung chỉ vượt biển đến Chiêm Thành trong vòng chưa đầy một tháng. Như vậy cuộc tình Huyền Trân - Khắc Chung chắc chắn là có, nhưng nó bắt đầu từ khi nào thì chưa ai biết được. 
Khắc Chung, vốn dĩ là lính làng nhàng mang họ Đỗ nhưng dám tự nguyện lĩnh mệnh do thám quân tình cường địch. Sau màn đối chất không hề mất khí phách trong thế bị truy đuổi tại chính doanh trại Thoát Hoan, tổng chỉ huy địch đã hết sức kính trọng ông và lo sợ người anh hùng này đến nỗi cho người truy sát. Vì thế, khi xã tắc an bình, Huyền Trân công chúa đặt trọn tình yêu vào ông cũng không có gì là lạ.

Ngẫu hứng với tình tiết này, Vũ Quốc Bình đã sáng tạo một tác phẩm xứng đáng là kinh điển của âm nhạc Việt Nam đương đại. Ca từ cực đẹp trên nền nhạc được hòa âm công phu. Đặc biệt giọng ca Thái Thùy Linh được hỗ trợ bởi một phông bè nam quá ấm đã trở nên huyền ảo đến liêu trai đưa người nghe lạc vào thế giới của thế kỉ XIII, trong một buổi sáng mù sương nơi cửa biển. Và ở đó, Vũ Quốc Bình đã khắc họa đôi anh hùng mỹ nhân phút chia tay thật bi tráng. Với mỹ nhân Huyền Trân thì: Nhìn về cố hương mênh mông khói sương phủ vây đường về. Đó là một quyết định không chỉ là vâng mệnh thượng hoàng Trần Nhân Tông mà có lẽ còn là của riêng nàng với:
Thức trắng năm canh thương làng quê đang lầm than trong chinh chiến.
Lấy phấn son xua tan lửa binh đem bình yên cho quê nhà. 
Còn anh hùng Khắc Chung, cũng được khắc họa đẹp không kém: Gục đầu danh tướng cố nuốt nước mắt tiễn đưa người đi theo chồng. Vị danh tướng này có lẽ đã quá lão luyện để có thừa câu trả lời cho câu hỏi: Núi sông bao giờ thôi giáo gươm? Có lẽ sự hy sinh của công chúa An Tư dạo nào để cầm chân Thoát Hoan cứu sống Nhân Tông trong một đợt bị truy đuổi bí bách đã làm ông hiểu rõ sức mạnh vô địch của một phận hồng nhan. Bởi thế, ông đã lẳng lặng: Vì núi sông sông an nguy bao lần một mối tình riêng chôn kín.

Không biết Vũ Quốc Bình có phải một Khắc Chung tái thế hay không, nhưng sự đồng cảm của ông trong cuộc chia ly ấy được thể hiện qua ca từ cứ như là đang diễn ra trước mặt. Để rồi kết bài, như người trong cuộc, để trở về thực tại, ông phải Đốt nén tâm hương ru hồn ai xin ngủ yên nơi núi rừng.

Âm nhạc Việt Nam những năm gần đây được giới phê bình rất thất vọng vì liên tục có những sản phẩm phẩm là thảm họa. Thế nhưng, với một tác phẩm âm nhạc ngồn ngộn ca từ quá đẹp trong một giai điệu hiện đại đầy biểu cảm như Nước mắt Huyền Trân này, người hâm mộ hoàn toàn có thể yên tâm chúng ta không thiếu những tác phẩm pop đỉnh cao không hổ danh thuộc loại hàng đầu thế giới.

Các bác nghe toàn bài ở đây:
Phấn son da đẹp cho yên hàn.
Núi sông bao giờ thôi giáo gươm.
Hồng nhan phận bạc.
Dứt áo tha hương.
Mong nước non không còn can qua.

Tiếng gió âm u trong rừng khuya như ngàn câu ca ai oán.
Khúc hát năm nao vang vọng bên kinh thành xưa nay điêu tàn.
Như gợi lại ký ức xưa.
Đêm từng đêm khóc một mình.

Thức trắng năm canh thương làng quê đang lầm than trong chinh chiến.
Lấy phấn son xua tan lửa binh đem bình yên cho quê nhà. 
Thân một mình nơi xứ xa. 
Thương hồng nhan kiếp lưu đày.


Vượt ngàn sông nước sóng cuốn cánh chim hải âu tả tơi. Nhìn về cố hương mênh mông khói sương phủ vây đường về.

Gục đầu danh tướng cố nuốt nước mắt tiễn đưa người đi theo chồng.

Vì núi sông sông an nguy bao lần một mối tình riêng chôn kín. Ngàn đời sử xanh ghi sâu công ơn. Đời sau khóc thương cho nàng.
Một kiếp hoa phai tàn để núi sông luôn thanh bình.


Thức trắng năm canh thương làng quê đang lầm than trong chinh chiến.
Lấy phấn son xua tan lửa binh đem bình yên cho quê nhà.
Nước mắt tha hương thương hồng nhan chôn vùi thân nơi đất khách. 
Đốt nén tâm hương ru hồn ai xin ngủ yên nơi núi rừng

Thứ Hai, 18 tháng 11, 2013

Mạt pháp, thiên tai và nhân tai - phần 2

Nhớ lúc hồi sinh viên, mình có học một môn dạy về đập tràn. Chức năng của đập tràn là điều tiết lũ, tức là trữ nước vào mùa lũ để xả vào mùa kiệt. Mình nhớ, xúc động với cái chức năng đầy nhân văn ấy đến nỗi,ra trường, nếu bản lĩnh hơn một chút, mình đã quảy ba lô lên rừng xây mấy cái con đập ấy rồi.
Do chức năng tích nước nên con đập mang một thế năng rất lớn, vì thế người ta đã tận dụng thế năng này để chạy tua bin máy phát điện. Thế là ta có các con đập thủy điện.
Như vậy, chức năng phát điện chỉ là một chức năng bên cạnh chức năng hàng đầu của đập tràn là điều tiết lũ. Thế nhưng, cùng với sự phát triển kinh tế quá nóng mà vắng bóng đối trọng văn hóa, dần dần các con đập trở thành một đối tượng hàng hóa thông thường, tức là có tối đa hóa lợi nhuận trong khai thác và hoàn vốn nhanh nhất có thể cho các ông chủ đầu tư.
Những con đập, thường có vị trí xây dựng nơi rừng sâu núi cao, tức vùng đất lam sơn chướng khí. Và không biết các vị này đã làm những trò ti tiện gì nơi ấy mà mẹ thiên nhiên đã rùng mình nổi giận. Những tai họa từ thiên nhiên giáng xuống, dù gây thiệt hại, nhưng dường như chỉ như là lời cảnh báo so với thảm cảnh con người giáng tai họa xuống đầu nhau ở vùng đất xứ Vịt.
Có một mối tương quan rõ nét giữa thiên tai với nhân tai.
Điểm qua đầu năm đến nay, xứ Vịt có những hiện tượng thời tiết chưa từng có. Nhớ lại khoảng thời gian đầu tháng tư, đợt hạn hán nghiêm trọng trên cả nước và đe dọa trực tiếp 1,7 triệu dân Đà Nẵng. Trước ý kiến xả nước hồ thủy điện cứu khát, quan chức điều hành đập đã bình thản: Hiện chưa có quy định nào bắt buộc chúng tôi phải xả nước về Vu Gia với lưu lượng bao nhiêu trong mùa khô mà cái đó còn đang chờ quy trình vận hành liên hồ vào mùa kiệt do Bộ TN-MT lập, đang trình Thủ tướng phê duyệt. Đến khi khi 15 con đập đồng loạt xả nước nhấn chìm thị xã (chữ của báo Thanh Niên) góp phần tích cực cho hơn 40 người chết và mất tích (ở đây), trong đó có 2 cô giáo trẻ phải ra đi tức tưởi, quan chức điều hành vẫn ung dung: Việc vận hành tràn xả lũ hồ Vực Mấu được thực hiện đúng quy trình. (ở đây).
Cũng liên quan đến đập, khi Sông Tranh 2 bắt đầu tích nước và gây những cơn động đất chưa từng có từ trước đến nay, thậm chí gây những tiếng nổ như bom từ núi Tà Vốc, một nữ tiến sĩ nghe đồn chuyên chui xuống hầm tránh bom xây sẵn trong nhà mỗi khi trời mưa có sấm đã dõng dạc:Người dân quá kém hiểu biết, chỉ mới nghe động là đã dắt trâu bò, gói ghém đồ đạc bỏ chạy. (ở đây). 
Có thể nói, việc đầu tư thủy điện hình như là mang lại siêu lợi nhuận, chả trách khi ông ông Nguyễn Huỳnh Thuật đặt cược nồi cơm của mình vào vụ ngăn phá 50ha rừng quốc gia tự nhiên triển khai 2 con đập Đồng Nai 6 và 6A, đại gia Bùi Pháp đã hết sức buồn cười không ngần ngại gọi ông là "nhóm lợi ích": Nhóm lợi ích cấu kết với nhà báo đưa tin không đúng (ở đây).

Trong khi thiên nhiên chỉ giáng thiên tai vào một thời điểm cụ thể trong một thời gian ngắn với mức thiệt hại dẫu khốc liệt nhưng vẫn khắc phục được, thì những mối nhân tai vẫn cứ tiếp tục đeo bám con người một cách tàn nhẫn trong vô vọng. 
Ở nơi nhà nông chân lấm tay bùn,  những người đó đã không bao giờ có thể biết được vì sao số phận họ luôn thường xuyên đối mặt với hai chữ: khốn nạn (chính xác theo nghĩa đen: khốn khó và hoạn nạn). Bởi sự sự khốn khó và hoạn nạn ấy đã được mặc định ngay từ cái cách mua và bán hàng hóa sản xuất từ công lao khổ của họ, qua cách phát biểu bất chấp đạo lý của người đứng đầu tổ chức mua bán ấy: Bán lúa hay để cho vịt ăn?(ở đây).
Chuyện lúa gạo làm liên tưởng đến chuyện ăn uống, và ở mặt trận này, ta đối diện với một vấn đến lớn hơn nhiều, sự suy đồi nòi giống. Cứ xem ngày nay, các thực phẩm độc hại rau củ quả giá cực rẻ đã thâm nhập vào tận các vùng chuyên sản xuất thực phẩm ấy, đến nỗi nhà nông nhập về bán lại còn lời hơn là trồng ra để bán. Các thực phẩm ấy len lỏi vào bữa cơm hàng ngày của mọi gia đình, vào các suất ăn công nghiệp của những người công nhân có giá mỗi suất cơm thua một tờ vé số. Độc tố nhiễm vào cơ thể họ thấm vào dòng máu những đứa trẻ tội nghiệp mà họ sinh ra sẽ gây nên cả một thế hệ què quặt thể chất. Thế nhưng vị tư lệnh ngành này không biết do phải nuốt quá nhiều thực phẩm độc hại hay thứ khác, đã nhắm mắt nói liều thay cho bác sĩ thay cho khoa học: Mức dư lượng tối đa cho phép là mức mà trong thương mại người ta đưa ra, nó rất an toàn... không phải cứ vượt ngưỡng tối đa cho phép là mất an toàn (ở đây).
Nói đến sức khỏe, lại nhớ ngay ngành y hiện nay với quá nhiều bê bối kể ra không biết là bao nhiêu bức xúc cam chịu. Thế nhưng đỉnh điểm của sự chịu đựng là thái độ kiên quyết bảo vệ loại vắc xin đã gây tai biến cho hàng trăm  trẻ con cả nước của các quan chức đầu ngành. Sự kiên quyết đó không biết có liên quan gì đến việc mấy tháng sau ngày những đứa trẻ tử nạn, bỗng dưng báo chí đồng loạt phán thủ phạm là "thuốc co bóp tử cung". Thế nhưng trước những lý luận rất sắc bén của chuyên gia, (ở đây) cùng sự khẳng khái của một y tá còn lương tâm, sự thật được trả về đúng chỗ của nó trong  gượng gạo bằng một bài báo duy nhất (ở đây), khẳng định không hề có chuyện lộn thuốc.
Gần đây nhất, một mạng trẻ con lại trả giá vì vắc xin (ở đây), kéo dài thêm danh sách thương tâm 20 đứa trẻ vắn số (ở đây). Trước nỗi đau ấy, tổng tư lệnh ngành y đã chia sẻ một phát biểu đầy nhân văn nổi tiếng làm người dân khóc không ra nước mắt: Sẽ không có bao che, mà công khai, minh bạch nguyên nhân. Trách nhiệm của ai sẽ xử lý người đó. Lỗi của vắc xin thì xử vắc xin; lỗi do người tiêm, xử người tiêm; lỗi do kỹ thuật xử lý kỹ thuật (ở đây).
Ngoài những nhân tai gây hại trực tiếp lên sức khỏe lên tính mạng của người dân nói trên, ta còn thấy những nhân tai gây kiệt quệ nền kinh tế như Vinashin Vinalines cùng với một dự án treo quả bom bùn đỏ trên nóc nhà chính mình mà những người thực hiện dự án đã phải viện dẫn đến những yếu tố hết sức mù mờ để đánh giá hiệu quả của nó: "Tân Rai là dự án bôxít đầu tiên mà tập đoàn thực hiện nên phải làm rồi mới biết đến năm nào thì có lãi chứ khó có thể khẳng định năm nào mới hết lỗ. Nếu đòi hỏi năm đầu tiên dự án có lãi ngay thì không nước nào trên thế giới tính được. Ở đây phải nhìn nhận cả đời dự án. Đối với những dự án đầu tư ở vùng sâu, vùng xa thì còn phải được đánh giá cả những đóng góp đối với xã hội”(Bôxít Việt Nam: Hiệu quả mù mờ). Thế nhưng, cái hiệu quả xã hội ấy chưa thấy gì đáng kể ngoài hàng ngàn nhân công lao động cấp thấp của xứ bạn đang có xu hướng xem công trường là quê hương cùng một hậu quả từ một dự án tương tự làm 3 mạng người suýt chết và phá nát du lịch bởi chất độc tràn ra biển khi chỉ sau một cơn mưa nhỏ ở Bình Thuận (ở đây).
Sự viện dẫn lỗ đầy trí tuệ ấy, đã được những bậc thầy điều hành khác mặc sức múa may với dự án sân gofl sân tennis nhà hàng khách sạn resort bất động sản hạch toán vào giá thành sản phẩm để đường hoàng điều chỉnh giá, mà theo ước tính giá điện phải tăng liên tục đến năm 2017-2018 mới may ra hòa vốn (ở đây). Và tất nhiên, sự lỗ ấy không hề mảy may ảnh hưởng đến thu nhập từ những kẻ gây ra khủng hoảng khi chỉ mới đến thời điểm này, lợi nhuận của ngành điện, nước, xăng dầu đã đạt 101% kế hoạch năm (Điện, nước, xăng dầu lãi cao 'tố' ngược điệp khúc kêu lỗ).
Cũng như các quan chức ngành điện, nước xăng dầu lãi khủng kia, ngành thoát nước ở một thành phố lớn nhất nước cũng không hề kém cạnh cuộc đua ăn trên ngồi trốc với mức lương 2,6 tỉ đồng/năm  (ở đây)mà thành phố ngập nặng năm này qua năm khác với xu hướng ngày càng sâu hơn.
Ngược lại với bức tranh thừa mứa của các vị điều hành công ty bằng nguồn vốn của dân, là những cái chết nghiệt ngã vì lâm vào cảnh quẫn bách của số phận, đó là dòng thư tuyệt mệnh không ngày tháng của một phụ nữ thắt cổ ở Cà Mau: Cuộc sống không lối thoát, đi đến con đường chết… Mấy năm mẹ nuôi các con đi học, mẹ đi van xin cho gia đình mình được sổ nghèo và cực nghèo mà không được… Xin các cấp chính quyền ấp 5, vì hoàn cảnh gia đình quá khổ không lối thoát, mong các ông giúp cho chồng con tôi được sổ nghèo để sống ngày tháng còn lại trên đời (xem bài đẫm nước mắt của nhà báo Phạm Chí Dũng ở đây).  
Bất chấp tất cả, những dự án đẩy nền kinh tế lao dốc không phanh vẫn chưa bao giờ có dấu hiệu dừng lại.
Khi cả nước còn phải lao đao thắt lưng buộc bụng thì ở Bộ vận động, cùng với đại sứ chân dài, người ta đã vẻ vang vượt qua Ả Rập Xê Út trong cuộc đua "khốc liệt"  giành quyền đăng cai với một chi phí ước tính sơ bộ (nhưng sẽ phát sinh gấp đôi) là 3.000 tỉ đồng (Nước chủ nhà thường lỗ nặng vì ASIAD). Không biết số tiền ấy sẽ tạo được thành tích vẻ vang gì cho thể thao nước nhà, nhưng vị chủ tịch đã về hưu của hội bóng đá quyền lực nhất VN là tổ chức VFF, sau khi bị chất vấn nhiều về Trung tâm Đào tạo trẻ tồn tại sáu năm trời nhưng không đào tạo được cầu thủ trẻ nào đã “thú nhận” việc VFF “dối” nhà nước để lấy hơn 100 tỉ đồng (ở đây).

Gần đây, sau vài động thái ca ngợi sự huyền bí của tâm linh, một con đường dài 50km đẹp như mơ phục vụ cho 6,5 triệu người chông chênh đức tin tìm nơi an ủi đã được phê duyệt với số vốn 4.300 tỉ đồng (ở đây). 
Và, đáng sợ hơn cả mọi thiên tai nhân tai ở trên cộng lại kể cả động đất sóng thần bão lũ bùn đỏ, là 2 cái nhà máy điện hạt nhân có công nghệ không biết ở năm nào sẽ được đặt ở Ninh Thuận từ năm tới. Điểm qua 2 sự cố nổ nhà máy sản xuất pháo hoa thuộc bộ quốc phòng, có công nghệ đơn giản hàng trăm năm qua, thế nhưng một sự sự cố kỹ thuật không lớn mấy cũng khiến 24 người thiệt mạng và nhiều người mất tích (ở đây), cho thấy lý do mà giáo sư đầu ngành Nguyễn Khắc Nhẫn đã muốn phát khóc trong thông điệp cảnh báo của mình: VN sẽ cắt làm đôi nếu có sự cố hạt nhân, hay: Chẳng có một công nghệ quái lạ và tệ hại như điện hạt nhân: tiền đập phá lại cao hơn kinh phí xây dựng và thời gian tháo gỡ gấp 10 lần lâu hơn khi xây cất ! Tepco đã tuyên bố phải 40 năm mới tháo gỡ xong nhà máy ĐHN Fukushima (những công dân có trách nhiệm không thể không đọc bài báo đầy cảm xúc này ở đây).
Nhân tai cũng không chỉ ở những con người vô cảm và dự án mù mờ, nhân tai đến từ quan niệm trồng người mà hiệu trưởng một trường chất lượng cao nổi tiếng ở Tp.HCM đã cảm thán là Bất công và bất hợp lý với một mô hình giáo dục quái thai được gọi là "chất lượng cao" (ở đây). Để từ mô hình đó, những người thầy người cô khả kính luôn mồm dạy những bài học tốt đẹp làm người cho học sinh, đã thẳng tay đạp một đứa bé lớp 2 ra đứng giữa trưa nắng trước cổng trường vì chậm nộp tiền ăn (ở đây).

Qúa nhiều sự kiện đau lòng đến từ văn hóa giáo dục y tế đầu tư như vậy tạo ra một bức tranh hỗn mang xã hội vô tình gợi nhớ về cái thời được gọi là mạt pháp trong các kinh sách. Đó là thời mà con người khủng hoảng niềm tin, mất đi hai món quà tặng vô giá của thánh thần là lương tâm và công lý. Ở đó, ta bắt gặp những tay thầy tu ném tượng Phật xuống sông và thay thế bằng tượng chính mình, đốn bỏ cổ thụ trăm năm xây gara cho xế hộp, dán tranh thiếu nữ gợi cảm trong nhà vệ sinh. Chỉ trước đó không lâu, là gã thầy tu đồng tính công khai khóa môi một ca sĩ lắm trò trong một hộp đêm.
Ngoài những gã đốn mạt khoác áo nhà chùa đó, thời mạt pháp còn thể hiện qua những hoạt động của tổ chức Phật giáo chính danh xứ Vịt: Giáo hội Phật giáo VN. Những hoạt động này chẳng những không xiển dương được tinh hoa đạo pháp mà ngược lại nó còn gây cảm giác như là báng bổ, làm đau lòng các Phật tử thuần thành. Đó là các nhà sư không biết tu hành công đức thế nào nhưng có những phát biểu cực hăng tiết vịt: Tư nhân hóa đất đai là nuôi dưỡng lòng tham, và việc từ bi bác ái sẽ kém đi, đi ngược lại tinh thần từ bi của Đức Phật (Thượng tọa Thích Thanh Dũng, trụ trì Chùa Phúc Nghiêm, Thuận Thành, Bắc Ninh phát biểu ở đây) hoặc như ngài Thượng tọa Thích Đức Thiện - Phó tổng thư ký Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam thì đầy hoan lạc như thiền sư đã giác ngộ thõng tay vào chợ với: Tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân”(ở đây).
Chưa hết, vị đại biểu quốc hội nhà sư thượng tọa Thích Thanh Quyết công lực tu hành không biết đã ai chứng giám chưa nhưng công lực chém gió đủ loại đề tài đã làm cả nước một phen bàng hoàng. Này là tham nhũng: Các đồng chí khám phá được bởi có chuyên môn nghiệp vụ, có nhân lực được đào tạo, tôi luyện tốt, có kinh nghiệm đấu tranh, khám phá án và có phẩm chất cao. Này là nhân quyền: Trên thực tế, chính những kẻ tung ra các luận điệu bịa đặt, vu khống đó mới vi phạm dân chủ, nhân quyền nhất. Này là thời sự: Tức ngành nào cũng có chuyện này, chuyện kia mà thực ra là động đâu bung đấy. Cho nên bây giờ chúng ta phải tìm nguồn, kiểm tra lại tổng thể đạo đức của con người..." (ở đây).
Cá nhân là thế, tổ chức báng bổ còn ...đầy tổ chức hơn. Đó là sự làm cái việc mà đức Phật chưa bao giờ nói tới trong tất cả các pháp môn giải thoát của mình: cầu siêu, và không rõ những người làm nó hiểu hành động ấy đến đâu. Cái tục cầu siêu này nó ăn sâu vào não tu hành tới mức gần như trở thành một nghi thức chính trị, mà mới nhất là vụ Giáo hội liên kết với Ủy ban An toàn giao thông quốc gia làm Đại lễ cầu siêu cho hơn 8.000 nạn nhân tử vong vì TNGT. 
Sở dĩ sự am hiểu hành động cầu siêu của Giáo hội khiến mình nghi ngờ là vì Giáo hội đã tham gia một hoạt động hết sức nhảm nhí cùng người đẹp siêu lừa Bích Hằng trong một vụ nói chuyện với 3 anh em nhà Quang Trung sặc mùi mê tín, chỉ mới hồi tháng 7/2013 này: Các sư làm lễ cũng không ngừng đưa vạt áo lau nước mắt (nói thật, mình cũng lau nước mắt cho Phật giáo với các vị thầy bà mê tín ấy, xem bài ở đây).
Chẳng hề kém cạnh các bạn đồng tu ở Làng Gò, Quy Nhơn, các bác nữ tu ở Bình Chánh tỏ ra vô cùng hào hứng với bài ca xung trận cùng khẩu AK nhằm thẳng quân thù mà bắn. Có thể thấy sự hồ hởi phảng phất quanh giọng điệu của nữ tu Thượng tọa Thích Huệ Minh, phó Ban trị sự Phật giáo huyện Bình Chánh khi liên kết tổ chức với Hội liên hiệp phụ nữ: Bên phụ nữ yêu cầu chủ để ca ngợi đất nước và người phụ nữ nên làm như vậy thôi (ở đây). Xem ra, mấy câu này của nhà thơ Tú Mỡ vẫn còn nóng hổi tính thời sự:
Các ngài Bồ Tát, Thích Ca,

Độ từ phù hộ sư bà trẻ son.

Đẻ ra một cậu sư con,

A Di Đà Phật ! Mẹ tròn con vuông.

Có phải chăng một vì một tổ chức Phật giáo như vậy mà những hủ tục cực phản văn hóa cứ ngang nhiên đội lốt Phật giáo cứ thản nhiên hành xử như một bản sắc dân tộc là tệ đốt vàng mã bị nhà Đường lừa lọc từ hơn ngàn năm (ở đây) hay tệ nạn đạp đầu, cưỡi cổ nhau để xin lộc ấn đền Trần vô cùng phản cảm mỗi dịp Tết nguyên đán.
Có phải chăng vì một tổ chức Phật giáo như vậy mà cả nước bỗng dưng xuất hiện hàng ngàn "nhà ngoại cảm" có năng lực siêu phàm chỉ sau một đêm ngủ dậy. Lực lượng ấy đông đến nỗi phải lập cả một tổ chức hoành tráng được bảo trợ mà vị đứng đầu không biết am hiểu đời sống tâm linh đến mức nào, chủ trương làm những hành động rất vô luân với người đã khuất: lập giả mộ, lừa dối thân nhân liệt sĩ là “việc làm rất nhân văn .

Lao đao với niềm tin chông chênh giữa thời mạt pháp đầy rẫy thiên tai nhân tai này, trong vô thức của gã lữ hành kiệt sức, kẻ viết bài lạc bước vào một cửa hàng sữa tươi. Với bản tính bần tiện vốn có, liền hoang mang cân đong đo đếm so sánh lựa chọn một hộp sữa yêu thích đúng giá với một hộp sữa không thích có khuyến mãi. Có lẽ cái bộ mặt của hắn khi ấy nó bộc lộ sự đần độn tham lam quá rõ đến nỗi một ni sư trẻ cũng đang mua hàng gần đó, đã cầm đúng lốc sữa hắn yêu thích đề nghị được tặng. Nghĩa cử của sư cô bất giác làm hắn trải nghiệm một cảm giác như là bừng ngộ, đó là một trải nghiệm cực hạnh phúc khi cái đẹp xua tan sự tham lam ngu muội và thắp lên một ngọn lửa tình người thật ấm áp. Chỉ kịp từ chối và lắp bắp cám ơn, sư cô trẻ đã lên xe. Điều tiếc nuối duy nhất của hắn cho đến giờ là đã không kịp hỏi ngôi chùa của sư cô để tặng vị ấy một thùng sữa.

Thứ Năm, 14 tháng 11, 2013

Lựa chọn


Liên quan đến siêu bão Haiyan, một đồng nghiệp đã share trên facebook bài phát biểu của trưởng đoàn đại biểu Philippines tại Hội nghị của LHQ biến đổi khí hậu lần thứ 19 diễn ra ở Warsaw (ở đây). Bài phát biểu ngay lập tức gây ấn tượng mạnh bởi cảm xúc quá chân thực của người viết đồng thời là diễn giả, ông Yeb Sano. Tất nhiên, ông kết luận thủ phạm chính là biến đổi khí hậu bằng vô số dẫn chứng đúc kết từ hơn 10 năm lăn lộn trong sự nghiệp hoạt động môi trường của mình. Trong rất nhiều những câu đầy sức nặng của một người vừa có lương tâm vừa có kiến thức lại đầy tâm huyết cho những cuộc dấn thân, mình để ý đến câu này của ông: Tai họa chẳng bao giờ là tự nhiên. Câu ấy làm mình nhớ đến một bài báo của Hồ Trung Tú, (ở đây) đã nhận xét có sự tương đồng đáng kinh ngạc trong quan niệm về tâm lý học hành vi của con người giữa Freud và đức Phật, đó là vô thức (hay bản năng, theo Freud) và vô minh (theo đức Phật). Hãy xem Freud nói gì với bản năng: 

"Vô thức và bản năng, những thứ rất gần, nếu không nói là giống hệt với động vật, mới là những điều quyết định rất nhiều đến hành vi của con người! Có thể ví von để dễ hình dung, ý thức như cái con rối mà vô thức và bản năng là kẻ đứng sau giật dây, điều khiển mọi chuyện." Điều này gần như trùng khớp với triết học Duy thức của Phật giáo cho rằng mỗi ý niệm tốt xấu khởi sanh là một hạt giống được gieo vào nơi được gọi là Tàng thức, và cứ gặp môi trường nào thuận lợi để hạt giống đó phát triển thì nó sẽ hiển lộ thành ý thức để điều khiển hành động.
Trong một quyển sách của mình, ở chương "Lựa chọn sáng suốt", John C. Maxwell có kể một câu chuyện: Rằng trong một lần trở về từ chuyến du lịch, lúc máy bay sắp hạ xuống đường băng bỗng một cơn gió mạnh đập vào thân máy bay làm nó chao đảo không thể đáp xuống. trong khi mọi người còn đang hết sức hoảng sợ, rất nhanh chóng, cơ trưởng đã quyết định cho máy bay lao vút trở lại không trung. Sau vài vòng lượn trên bầu trời, cuối cùng nó cũng hạ cánh an toàn. Rất ngưỡng mộ, Maxwell đã hỏi cơ trưởng: Vì sao anh có một quyết định sáng suốt rất nhanh chóng thế? Và ông nhận được một câu trả lời đầy ngạc nhiên: Tôi đã học điều ấy cách đây 15 năm rồi, giờ tôi chỉ lựa chọn nó thôi. Kể thêm một vài câu chuyện thực tế nữa, ông đúc kết: Cuộc sống chúng ta suy cho cùng là một chuỗi lựa chọn. Và nó có trở nên tốt hơn hay xấu đi đều chính từ những lựa chọn của chính ta. 
Suy nghiệm của Maxwell làm mình nhớ lại trong một truyện ngắn của Somerset Maugham, rằng một nhân vật có tính cách được miêu tả rất kì lạ. Anh ta bản chất là một người rất xấu xa, nào hám tiền hám gái hám danh cho đến lừa bịp giả dối ba phải. Và vì đặc tính giả dối và hám danh của mình, anh hay giả dối làm người tốt, ví như dắt một cụ già qua đường, vỗ về một đứa trẻ, bố thí một ít tài vật cho người cơ nhỡ. Những hành động ấy khiến anh được lời khen, và vì hám cái danh người tốt ấy anh lại ra sức đóng vai người tốt. Mỗi sáng thức dậy, việc đầu tiên trong ngày là anh nghĩ đến phải giả bộ làm những việc tốt nào đấy để được tiếng. Cho đến ngày kia, có một vụ hỏa hoạn trong làng, ngọn lửa rất to và trong nhà vẫn còn người chờ cứu nhưng mọi người bất lực. Chàng thanh niên đã có thói quen giả dạng người tốt đã lao vào ngọn lửa cứu người. Anh đã bị ngọn lửa thiêu rụi. 
Chuyện chỉ có thế nhưng nó đã ám ảnh mình hơn chục năm nay, về cái gọi là người tốt người xấu trong cuộc sống. Cho đến khi mình đọc được suy nghiệm của Maxwell về mối quan hệ nhân quả từ những lựa chọn của một đời người. Ừ thì ta hay khen người này tốt người kia xấu do những việc tốt việc xấu mà họ làm. Mà những việc họ làm đó, thật ra cũng là một lựa chọn của chính họ. Nó giống như việc một người dũng cảm bơi ra dòng nước xiết cứu người, khi vào được tới bờ, câu đầu tiên nghe được là: tiên sư thằng nào xô tao xuống nước. 
Chợt nhớ lời khuyên của một người già từng trải vượt qua ranh giới thiện ác là: Lựa chọn thế nào cũng được, miễn là thành thật với bản thân.  
Bởi vậy ngày kia, bỗng một kẻ không ra gì nở nụ cười tươi như hoa tay bắt mặt mừng với bạn, đừng vội tin đó là điều tốt đẹp, đó là một lựa chọn về thái độ của anh ta. Có thể, lựa chọn đó sẽ đi suốt phần đời còn lại của anh ta khiến anh trở nên một con người hiền hòa dễ mến (lạy Chúa, mình luôn muốn điều ấy xảy ra), nhưng cũng có thể là một lựa chọn giấu một ngọn đao trong nụ cười (qủy kế "tiểu lý tàng đao" hại không biết bao nhiêu anh hùng trong thiên hạ).

Kết bài, xin chép lại một câu chuyện từ bài báo của Hồ Trung Tú, minh họa cho chủ đề này:



Có một cô con dâu không chịu nổi bà mẹ chồng khó tính, mới quyết định xin thầy cho loại thuốc nào đó cho bà chết đi. Vị thầy bảo, để cô không phải bị truy tố, ông sẽ cho một loại thuốc uống hằng ngày mà bà mẹ chồng sẽ chết sau một năm không để lại một dấu vết nào, chỉ với một điều kiện, đừng làm cho bà giận, bà chỉ cần giận một lần thôi là thuốc sẽ không hiệu quả. Cô con dâu từ đó cho bà uống thuốc và cố không làm bà giận, mà khi con người ta không giận thì chỉ có vui trở lên. Sau một năm cô con dâu đến gặp thầy và khóc xin sao cho mẹ chồng đừng chết nữa, vì cô đã rất yêu mến mẹ chồng và bà mẹ chồng cũng rất yêu mến cô. Vị thầy cười bảo, thuốc đó là củ sâm, chỉ có tốt chứ không độc, và báo cho cô biết mọi chuyện đã thay đổi kể từ khi chính cô thay đổi cách sống, thay đổi thái độ của cô với bà mẹ chồng.