Thứ Ba, 19 tháng 2, 2013

Cúng bái khấn vái


Ngày Tết, vãng chùa mình rất thích không gian nơi ấy. Người người mặt mày trang nghiêm rạng rỡ, thành kính dâng hương lễ Phật. Khói nhang huyễn hoặc mang một mùi hương đặc trưng làm lắng lòng khách viếng. Ai nấy đều chí thành khấn nguyện những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm. Nét văn hóa ấy sẽ rất đẹp nếu cái sự khấn nguyện ấy đừng đi quá xa vào cái dung tục của kiếp người. Chỉ cần chịu khó suy nghĩ một chút, ta sẽ thấy những cầu xin tiện nghi vật chất nơi cửa Phật mới vớ vẩn làm sao. Đã từng ở nơi đỉnh cao quyền lực, tài sản và sắc dục vô số, Phật đường hoàng từ bỏ để tìm đạo giải thoát cho con người. Để rồi chân lý tứ diệu đế cùng hàng ngàn pháp môn giải thoát đã được Ngài khai ngộ cho triệu triệu kiếp phù sinh. Thế nhưng, loài người với bản tính tham lam không cùng tận lại cố tình khoác cho Ngài chiếc áo quỷ thần để xin xỏ những ham muốn tầm thường trong cuộc sống. Có vị lầm rầm khấn vái cả một tràng dài chắc là xin kỳ bằng cho hết những ước muốn hoang đường thầm kín. Có vị cúng dường một núi hoa quả hương đăng cùng phong bì dày cộp như muốn lo lót chốn Phật đường.
Nơi cửa Phật là vậy, ở các đền miếu thờ cúng các thánh thần, sự thể còn bát nháo vạn lần. Từ chỗ là nơi người sống tri ân những người có công đã chết linh thiêng phò trợ, dần dần, sự tham lam vô độ của con người thật sự biến những nơi ấy thành nơi mặc cả với thánh thần. Các mâm đồ cúng xôi thịt tranh nhau đến gần nơi thờ tự, khói nhang nghi ngút tranh nhau xem bó nào to hơn như thể ai đốt nhiều nhang thì quỷ thần nghe lời khấn rõ hơn vậy. Câu chuyện làm mình nhớ một vở kịch đã xem hồi nhỏ, đã in đậm vào kí ức qua nét diễn tài hoa của Quốc Thảo và Thành Lộc, chuyện như vầy: Một anh sinh viên rất nghèo (Quốc Thảo), ước mơ đổi đời có một cuốc sống sung túc giàu sang. Sẽ là bình thường nếu anh chịu khó học hành siêng năng, làm việc cật lực. Nhưng không, anh chỉ muốn hưởng cái có sẵn. Vì một cơ duyên gì đó, anh làm quen được với một con quỷ (Thành Lộc). Khi đã quen thân, anh thử trình độ ma thuật của quỷ bằng cách xin với con quỷ xin một chiếc xe đạp. A lê hấp, con quỷ biến cho anh ngay một chiếc xe đạp. Rất ấn tượng, anh tiếp tục xin nhiều nào là đồng hồ, nào là quần áo đẹp, nào là tiền bạc (thời ấy chưa có laptop và smartphone). Và lần nào, phép thuật của quỷ cũng không làm anh thất vọng. Hôm sau, cô bạn sinh viên nghèo ở trọ gần anh hốt hoảng la lên là bị mất chiếc xe đạp, tiếp đó mấy người bạn  khác cũng la lên, kẻ mất đồng hồ người mất bóp. Chàng sinh viên lúc này mới xem lại, thì ra tài sản quỷ mang lại cho anh là từ những người bạn. Anh tức tối hỏi quỷ, quỷ cười xòa nói: Ta là quỷ mà, ta đâu tự nhiên biến ra được thứ gì, ta chỉ mang của chỗ này đến chỗ khác thôi, hihih.
Mình ấn tượng quá, ấn tượng đến độ cực đoan mỗi khi nhìn thấy ai khấn vái trước ông thánh này bà thần nọ cầu xin là mình nghĩ ngay đến sự mất mát của ai đó vì cái sự có của người này. 
Chuyện vái lạy cũng vậy, chúng ta chỉ thành tâm dập đầu trước những bức tượng chứ không bao giờ lạy tạ người sống hay thiên nhiên tươi đẹp. Trong khi đó, quan sát việc cúng khai trương, cúng xe,... mình thấy người cúng thất thành tâm chí nguyện trước đồ cúng, mà đồ cúng khi đó là 1 con heo quay, một con gà luộc. Thành ra cảnh tượng cứ trông như là bái lạy heo quay, gà luộc. Thế là đúng hay sai nhỉ???
Trong một lần cúng chay ở nhà người bạn, một vị sư không biết đạo hạnh thế nào nhưng cực kỳ tự tin tuyên bố, người sống ngồi đây các vị không lạy, lại cứ xì xụp trước mấy bức tượng kia. Mình thật sứ ngớ người trước câu nói ấy. Chợt nhớ tới một giai thoại thiền: một ngày mùa đông rất lạnh, hai thầy trò thiền sư nọ đã đốt hết củi dự trữ sưởi ấm mà vẫn còn rét run. Ông thầy bảo học trò, lấy tất cả cái gì bằng gỗ cho vào lò, chú tiểu tìm kiếm hết cả chùa xong lập cập bảo: bạch thầy, đã không còn gỗ nữa ạ. Ông thầy quắc mắt: thế cái gì đây? Nói đoạn, ông vớ lấy bức tượng Phật bằng gỗ thẳng tay cho vào lò trong ánh mắt sợ hãi của người đệ tử.
Vị thiền sư nọ nếu không phải kẻ điên thì chắc chắn là tay tu hành đạt đến trình độ kinh khiếp. Trình độ mà tâm đã không trụ vào đâu để còn có cái ngã mà sợ hãi. Cũng như vị thiền sư nọ khi đi thăm một người bạn. Đến nơi, thổ địa nể sợ công phu mà ra vái chào, thiền sư mới chậc lưỡi bảo: Ta tu hành thấp kém, khởi ý du hành đã bị quỷ thần thấy được.
Thế mới hay, tâm ý của con người cũng kinh động quỷ thần lắm lắm. Cao Huy Thuần trong truyện ngắn đăng báo xuân có kể một câu chuyện. Một nhà sư cầu siêu cho một người chết bất đắc kì tử, do thể xác mỏi mệt mà tâm trí không định, đã để người chết không được siêu thoát, cứ là oan hồn vất vưởng thế gian. Nhân kinh nghiệm ấy, nhà sư mới khuyên chuyện cúng bái là phải hết sức cẩn trọng, tâm ý lòng thành, lễ nghi nghiêm chỉnh. 
Liên hệ 2 câu chuyên động tâm của thiền sư với câu chuyện con quỷ trong kịch Thành Lộc mình chợt kinh sợ việc khấn vái cầu xin. Ý khởi đầu các pháp, một ước muốn khởi sanh mà quỷ thần bắt được và kết giao thì không biết là điềm lành hay dữ. Nhân quả rành rành ra đó, tài hèn mà tước vị cao, đức mỏng mà quyền lực lớn, trách sao không sinh biến?

Thôi thì tay làm làm nhai, chỉ xin hai chữ bình an mà vui vầy cùng bạn hữu.
P/S. Mình lượm được 1 còm bên blog của Nguyễn Ngọc Tư, không biết tác giả nào nhưng mà hay quá, mạn phép được dán vào bài vậy:

Lên chùa tìm chút thảnh thơi
Ai dè
Chùa cũng như ... đời ngoài kia
Cũng thứ hạng
Cũng phân chia
Chỗ này vô nhiễm
Chỗ kia thị trường
Đành rằng tất cả vô thường
Thôi
Ta về lại phố phường
Ẩn tu .

Cám ơn ông, Thái Bá Tân


Có ai đó đã nói
Con trẻ mà lớn khôn
Nhờ lời ru của mẹ
Bởi được dưỡng tâm hồn

Tôi cũng là đứa trẻ
Cũng được ru à ơi
Nay thì tôi đã lớn
Tôi xin nói mấy lời

Lời ru thì hay thật
Nhưng điệu da diết buồn
Chủ yếu làm trẻ ngủ
Trong tình mẹ yêu thương

Nay thời in tờ nét
Thế giới phẳng hơn nhiều
Người với người gần lại
Chia sẻ nhau nhiều điều

Bởi thế tôi có cách
Dỗ trẻ ngủ dần dần
Không bằng hát ru nữa
Mà bằng thơ, bằng văn

Thơ đó là châm ngôn
Rất nhẹ nhàng hài hước
Nhưng triết lý vô cùng
Từ những người đi trước

Tác giả những bài thơ
Là ông già rỗi việc
Tên là Thái Bá Tân
Cả ngày chỉ ngồi viết

Ông viết cho trẻ nhỏ
Ông viết cho chính quyền
Ông viết chê người ác
Ông viết khen người hiền

Thơ ông thật dễ đọc
Dễ đi vào lòng người
Trẻ con nghe không hiểu
Nhưng vẫn nhoẻn miệng cười

Thế là thành thói quen
Mỗi tối vào mùng ngủ
Cha đọc cho con nghe
Những vần thơ bất hủ

Mình cảm thấy hạnh phúc
Khi con thích nghe thơ
Rồi chìm vào giấc ngủ
Niềm hạnh phúc vô bờ

Mong con sau này lớn
Những bài thơ châm ngôn
Đã ăn vào tiềm thức
Sống thanh thản tâm hồn

Thêm nữa sống lương thiện
Không hại mình hại người
An nhiên và tự tại
Rong chơi trên đường đời

Tôi cầu nguyện cho con
Nhưng cho mình là chính
Cố tránh làm điều ác
Lương thiện mà mưu sinh

Hết lời cám ơn bác
Ông già Thái Bá Tân
Cám ơn ông đã viết
Thơ hay lại rất vần.



Thứ Sáu, 1 tháng 2, 2013

Được


Một bài thơ ngôn ngữ đầy chất dân gian, có phần dí dỏm, nhưng tính thời sự của nó luôn luôn nóng. Và sức nặng triết lý của nó xứng đáng là một bài kệ để đọc hàng ngày. Xin mời các bác thưởng thức:

Sống một kiếp người, bình an là được
Hai bánh bốn bánh, chạy được là được
Tiền ít tiền nhiều, đủ ăn là được
Người xấu người đẹp, dễ coi là được.

Người già người trẻ, miễn khỏe là được
Người giàu người nghèo, hòa thuận là được
Ông xã về trễ, miễn về là được
Bà xã càu nhàu, thương mình là được.

Tiến sĩ cũng được, bán rau cũng được
Tất cả phiền não, biết xả là được
Kiên trì cố chấp, biết quên là được
Bạn bè xa gần, nhớ nhau là được.

Không phải có tiền, muốn gì cũng được
Tâm tốt việc tốt, số mệnh đổi được
Ai đúng ai sai, trời biết là được
Tích đức tu thân, kiếp sau cũng được

Thiên địa vạn vật, tùy duyên là được
Có rất nhiều việc, nhìn xa sẽ được
Nói nhiều như vậy, hiểu được là được
Vẫn còn chưa hiểu, xem lại là được.