Thứ Tư, 12 tháng 4, 2017

Nhớ Triệu Đà

Nguyễn Trãi viết trong Bình Ngô đại cáo:
"Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời gây nền độc lập".
Có thể hiểu ông công nhận Triệu Đà là người lập quốc nước Việt, sau khi đánh bại Thục Phán An Dương Vương xứ Ba Thục.
2.600 năm thời vua Hùng quá nhiều truyền thuyết, đầy màu dã sử. Chính sử có vẻ chỉ xuất hiện vào đời vua Hùng cuối cùng, bị Thục Phán đánh bại:
"Giáp Thìn, năm thứ 1 [257 TCN], (Chu Noãn Vương năm thứ 58). Vua (Thục Phán) đã thôn tính được nước Văn Lang, đổi quốc hiệu là Âu Lạc. Trước kia vua nhiều lần đem quân đánh Hùng Vương, nhưng Hùng Vương binh hùng tướng mạnh, vua bị thua mãi. Hùng Vương bảo vua rằng: "Ta có sức thần, nước Thục không sợ ư ?" Rồi Hùng Vương bỏ không sửa sang võ bị, chỉ ham ăn uống vui chơi. Quân Thục kéo sát đến nơi, hãy còn say mềm chưa tỉnh, rồi thổ huyết nhảy xuống giếng chết, quân lính quay giáo đầu hàng Thục Vương."(đại Việt sử ký, kỷ nhà Thục).
Triệu Đà, chỉ giữ một vùng đất nhỏ mà dám xưng Nam Việt Vương tự cho mình sánh ngang Hán Cao tổ hoàng đế Lưu Bang lừng lẫy, được sử thần Ngô Sĩ Liên đánh giá là bậc vua anh hùng, còn Lê Văn Hưu ca tụng:
"Thế mới biết người giỏi trị nước không cứ đất rộng hay hẹp, người Hoa hay Di, chỉ xem ở đức mà thôi. Triệu Vũ Đế khai thác đất Việt ta mà tự làm đế trong nước, đối ngang với nhà Hán, gửi thư xưng là "lão phu", mở đầu cơ nghiệp đế vương cho nước Việt ta, công ấy có thể nói là to lắm vậy. Người làm vua nước Việt sau này nếu biết bắt chước Vũ Đế mà giữ vững bờ cõi, thiết lập việc quân quốc, giao thiệp với láng giềng phải đạo, giữ ngôi bằng nhân, thì gìn giữ bờ cõi được lâu dài, người phương Bắc không thể lại ngấp nghé được."
Con cháu Việt ngày nay chối ông, há có phải bất công lắm ru?

chuyện ma

Năm 1897, tạp chí The Sun nhận được câu hỏi của một cô bé tên Virgina 8 tuổi, rằng ông già Noel có thật hay không.
Cho rằng câu hỏi rất quan trọng, đích thân ông chủ tờ tạp chí phải chấp bút trả lời. Ông viết:
"Em Virginia, đầu óc con người nhỏ bé lắm, như một con kiến trong vũ trụ. Đầu óc của một con kiến không thể hiểu hết toàn bộ thực tại. Ông già Noel có thực cũng như tình yêu, lòng bao dung có thực."
Cũng như bé Virgina, con gái 9 tuổi của tui vẫn thường hay hỏi: Ma quỷ có thật hay không?
Vì không vĩ đại như ông chủ tạp chí The Sun, tui luôn khăng khăng trả lời ngay rằng không hề có ma.
Nhưng vì không tin vào câu trả lời của mình, tui vẫn hay tìm hiểu những thứ gì có liên quan thế giới quỷ thần.
May mắn thay, tui tìm được lời giải thích đầy nhân văn như ông chủ tạp chí The Sun, lần này đến từ nền văn hoá phương Đông. Câu trả lời dẫn từ câu chuyện của một nhà sư trong tản văn "Sợi tơ nhện" của Gs. Cao Huy Thuần. Khi được hỏi có ma không, nhà sư chỉ ôn tồn hỏi lại: ông có ham muốn có đau khổ không? Quỷ thần có thật cũng như nỗi đau và dục vọng trong tâm ông có thật. Cho nên cúng kiếng thì lòng phải yêu thương chớ có mong cầu, mới an lạc cho mình và tha nhân, người chết cũng như người sống.
Chợt nhớ lời kệ thiền sư Từ Đạo Hạnh:
Tắc hữu trần sa hữu
Vi không nhất thiết không
(Có thì muôn sự có
Không tất cả cùng không)
Ông già Noel, ma quỷ thánh thần có hay không, âu cũng là phản chiếu từ vô thức của con người vậy.
Hai năm trước, vô thức dẫn lối cho tui dừng chân ngay trước mộ nội tui giữa một nghĩa trang san sát mộ và mộ.
Năm nay tui lại đi cắm hoa cho bà.
Tiết thanh minh, 2017.

rải vàng mã

Ngày nay, chỉ cần gõ google một phát thì người ta biết ngay tục vàng mã là do bọn Vương Luân đời nhà Đường kinh doanh ế ẩm dùng thủ đoạn PR đặc dị lừa mị đám đông.
Tục này truyền bá dai dẳng một phần cũng vì chẳng ai biết gì về sự chết, nên cứ mặc nhiên xem như truyền thống.
Tất nhiên, hậu duệ Vương Luân thế kỷ XXI bày bản hơn nhiều tổ sư của họ không thể bỏ qua cơ hội béo bở này. Rải vàng mã suốt hành trình đưa đám trở thành một hạng mục không thể thiếu trong gói dịch vụ. Và không biết có phải được tư vấn rải càng nhiều càng hiếu đạo hay không, mà trong nhiều hành trình đưa đám, con cháu bốc liên tục từng nắm lớn vàng mã rải tung toé ra đường bất kể dòng người nườm nượp đang giờ cao điểm.
Sẽ không thành vấn đề nếu rải vàng mã là chuyện cá nhân lại khoác trên vai sức mạnh truyền thống, đặc biệt tâm lý nghĩa tử nghĩa tận khiến nói gì về nó dễ bị xem là bất kính. Nhưng rải vàng mã ngoài đường không hề là chuyện cá nhân, nó liên quan mật thiết với cộng đồng tham gia giao thông lúc đó và mấy giờ sau nữa, khi những tờ vàng mã cứ chắp chới như cánh hoa dầu xoay tít bay bay sẵn sàng đáp xuống mặt hay kính xe của bất kỳ ai. Nó chỉ thôi bay cho đến khi một chị lao công bình thường vất vả, đột nhiên vất vả gấp nhiều lần vô cớ chỉ vì một ai đó cố tỏ ra hiếu đạo.
Ps. NĐ 155/2016/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường: Hành vi vứt, thải, bỏ rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng bị phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng.

ký ức

Góc bùng binh Võ Văn Kiệt-Nguyễn Văn Cừ có quán cafe Nhạc Trẻ, quán này buổi sáng có bán hủ tíu.
Hủ tíu quán này có một phong vị gì đó quen thuộc với tui vô cùng. 
Bữa nay tui phát hiện ra cái tô hủ tíu ở quán đó nó chứa ký ức suốt thời trung học của tui. Thời ấy, hễ có tiền là tui lao ra ăn sáng quán hủ tíu bà Bảy gần nhà. Bà Bảy chả biết khởi nghiệp quán hủ tíu năm nào mà giá một tô lúc đó là 600 đồng. Dù vậy, tui vẫn chỉ lâu lâu mới đủ tiền ăn quán bả. Khỏi phải nói, nó ngon thế nào.
Tui đóng đinh mùi vị tô hủ tíu bà Bảy thời gian đó hơn 20 năm đến nỗi không có thứ hủ tíu nào trên đời này sánh nổi, kể cả chính bà ấy những năm sau này, khi tui lâu lâu về quê ghé lại.
Có nghiên cứu cho rằng, ký ức khoá chặt những cảm xúc con người về thế giới từ lúc lọt lòng đến 12 tuổi. Mọi hành động, suy nghĩ, cách thức trải nghiệm của con người sau đó đều liên quan sâu xa đến cái thế giới quan của đứa trẻ 12 tuổi trong chính kẻ đó.
Chả nhớ hồi nhỏ tui được cho ăn gì xem gì nghe gì đọc gì mà bây giờ cứ cái gì ai chê thì tui khen, cái gì ai chửi thì tui thấy có lý.
Nhưng có một thứ không dám khác loài người, là cứ hễ phụ nữ thì nhất định phải nhìn thấy đẹp, chắc do bản năng sinh tồn của cụ vượn triệu năm truyền lại.